Brittenburg

De Brittenburg is al eeuwen één van de grootste mysteries van de Romeinse archeologie in Nederland. Ondergestoven door zand is het na de Romeinse tijd uit het zicht verdwenen en door de terugtrekkende kust in zee komen te liggen. Bij tijd en wijle, als het water extreem laag stond, waren de resten van de Brittenburg weer zichtbaar.

Al in de 15de eeuw zagen mensen de ruïnes liggen. Vanaf 1520 tot begin 18de eeuw legden veel ooggetuigen, die de Brittenburg bij eb tevoorschijn zagen komen, hun bevindingen vast in gravures, tekeningen en schilderijen. Ook verschenen er talloze teksten, zoals gedichten en notities, waarin de Brittenburg werd genoemd. Dankzij deze overleveringen hebben we een idee hoe de Brittenburg er waarschijnlijk uitzag.

De bekendste afbeelding is gemaakt door Abraham Ortelius. Deze kaartenmaker uit Antwerpen maakte omstreeks 1568 de eerste gravure met de muurresten van de Brittenburg. Op een tweede versie van de prent uit 1581 zijn ook vondsten te zien en mensen die stenen aan het hakken en kruien zijn. Zo verdwenen de resten van de Brittenburg niet alleen door het geweld van de zee, maar ook door menselijk ingrijpen.

Na Ortelius hebben nog vele anderen de Brittenburg afgebeeld. Soms waren dat ooggetuigen, soms mensen die natekenden van andere prenten, aangevuld met fantasie. Voor alle prenten geldt dat het moeilijk te beoordelen is of we een correcte weergave voor ons hebben. Toch zijn het de enige visuele overblijfselen van de Brittenburg.